Portal Orzeczeń Sądu Okręgowego w Poznaniu

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

P., dnia 13 marca 2019 r.

Sąd Okręgowy w Poznaniu VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Beata Sójka

Protokolant: Protokolant Sądowy A. Z.

po rozpoznaniu w dniu 13 marca 2019 r. w Poznaniu

odwołania Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego w Ł.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

z dnia 09 maja 2018 roku znak (...)/RKS (...)

w sprawie Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego w Ł.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych I Oddział w P.

o należności z tytułu składek na FUS, FP, FGŚP, (...) oraz na FUZ

1.  oddala odwołanie,

2.  zasądza od odwołującego na rzecz pozwanego organu rentowego kwotę 270, 00 zł (dwieście siedemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa prawnego w sprawie.

SSO Beata Sójka

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 maja 2018 r. (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w P. Inspektorat w N., na podstawie art. 83 ust. 1 oraz art. 32 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 ze zm.), określił wysokość zadłużenia Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego w Ł. z tytułu składek w wysokości 1.517.777,14 zł, w tym na:

1)  ubezpieczenia społeczne (zakres deklaracji 01-39) za okres od 11/2016 do 01/2018 w kwocie: 969.616,56 zł, należne odsetki w kwocie 57.832,00 zł, koszty upomnienia w kwocie 81,20 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 59.150,60 zł,

2)  ubezpieczenie zdrowotne (zakres deklaracji 01-39) za okres od 11/2016 do 01/2018 w kwocie: 304.815,05 zł, należne odsetki w kwocie 18.279,00 zł, koszty upomnienia w kwocie 81,20 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 17.642,80 zł,

3)  Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (zakres deklaracji 01-39) za okres od 01/2016 do 01/2018 w kwocie 79.598,63 zł, należne odsetki w kwocie 5.273,00 zł, koszty upomnienia w kwocie 116,00 zł, koszty egzekucyjne w kwocie 5.291,10 zł.

W uzasadnieniu decyzji organ rentowy wskazał, że Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł. jako płatnik składek nie dopełnił obowiązku określonego w art. 46 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych (obliczanie, potrącanie z dochodów ubezpieczonych, rozliczanie oraz opłacanie przez płatnika należnych składek na ubezpieczenia społeczne za każdy miesiąc kalendarzowy), w związku z tym Zakład Ubezpieczeń Społecznych, po przeprowadzeniu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne i Fundusz Pracy, określił wysokość zadłużenia z tytułu należnych składek. Do przedmiotowej decyzji zostało załączone następujące szczegółowe zestawienie należności zawierające dane dotyczące okresu powstania zaległości, rodzaju zaległości, terminu płatności, kwoty zaległości oraz kwoty odsetek za zwłokę.

okres zaległości	rodzaj należności	termin płatności	kwota zaległości	kwota odsetek za zwłokę
Zakres deklaracji: 01-39 Fundusz: (...) społeczne
2016-11	Składka	15-12-2016	77983,61 zł	8 717,00 zł
2016-11	Koszty upomnienia	30-01-2017	11,60 zł
2016-11	Koszty egzekucji	23-02-2017	9368,10 zł
2016-12	Składka	16-01-2017	75021,49zł	7860,00 zł
2017-01	Składka	15-02-2017	71364,21 zł	7007,00 zł
2017-01	Koszty upomnienia	20-03-2017	11,60 zł
2017-01	Koszty egzekucji	13-04-2017	4335,20 zł
2017-05	Składka	16-06-2017	78611,28 zł	5634,00 zł
2017-05	Koszty upomnienia	11-09-2017	11,60 zł
2017-05	Koszty egzekucji	30-10-2017	16257,00 zł
2017-06	Składka	17-07-2017	93311,10 zł	6054,00 zł
2017-07	Składka	16-08-2017	93044,93 zł	5425,00 zł
2017-08	Składka	15-09-2017	85364,60 zł	4416,00 zł
2017-08	Koszty upomnienia	30-10-2017	11,60 zł
2017-08	Koszty egzekucji	28-11-2017	10456,40 zł
2017-09	Składka	16-10-2017	86730,56 zł	3897,00 zł
2017-10	Składka	15-11-2017	76828,63 zł	2947,00 zł
2017-10	Koszty upomnienia	29-11-2017	11,60 zł
2017-10	Koszty egzekucji	15-01-2018	4670,90 zł
2017-11	Składka	15-12-2017	84231,79zł	2677,00 zł
2017-11	Koszty upomnienia	05-02-2018	11,60 zł
2017-11	Koszty egzekucji	13-03-2018	9813,30 zł
2017-12	Składka	15-01-2018	76763,20 zł	1918,00 zł
2018-01	Składka	15-02-2018	70361,16 zł	1280,00 zł
2018-01	Koszty upomnienia	28-02-2018	11,60 zł
2018-01	Koszty egzekucji	16-03-2018	4249,70 zł
Łącznie zakres deklaracji i fundusz:			1028848,36 zł	57832,00 zł
Zakres deklaracji: 01-39 Fundusz: Ubezpieczenie zdrowotne
2016-11	Składka	15-12-2016	22724,09 zł	2540,00 zł
2016-11	Koszty upomnienia	30-01-2017	11,60 zł
2016-11	Koszty egzekucji	23-02-2017	2722,70 zł
2016-12	Składka	16-01-2017	21743,73 zł	2278,00 zł
2017-01	Składka	15-02-2017	21737,32 zł	2134,00 zł
2017-01	Koszty upomnienia	20-03-2017	11,60 zł
2017-01	Koszty egzekucji	13-04-2017	1320,40 zł
2017-04	Składka	15-05-2017	15558,20 zł	1 224,00 zł
2017-05	Składka	16-06-2017	23213,82 zł	1664,00 zł
2017-05	Koszty upomnienia	11-09-2017	11,60 zł
2017-05	Koszty egzekucji	30-10-2017	4647,20 zł
2017-06	Składka	17-07-2017	26336,72 zł	1709,00 zł
2017-07	Składka	16-08-2017	26185,27 zł	1527,00 zł
2017-08	Składka	15-09-2017	24506,24 zł	1268,00 zł
2017-08	Koszty upomnienia	30-10-2017	11,60 zł
2017-08	Koszty egzekucji	28-11-2017	3072,50 zł
2017-09	Składka	16-10-2017	26065,80 zł	1171,00 zł
2017-10	Składka	15-11-2017	24150,32 zł	926,00 zł
2017-10	Koszty upomnienia	29-11-2017	11,60 zł
2017-10	Koszty egzekucji	15-01-2018	1468,30 zł
2017-11	Składka	15-12-2017	25821,09 zł	821,00 zł
2017-11	Koszty upomnienia	05-02-2018	11,60 zł
2017-11	Koszty egzekucji	13-03-2018	3061,10 zł
2017-12	Składka	15-01-2018	24402,78zł	610,00zł
2018-01	Składka	15-02-2018	22369,67 zł	407,00 zł
2018-01	Koszty upomnienia	28-02-2018	11,60 zł
2018-01	Koszty egzekucji	16-03-2018	1350,60 zł
Łącznie zakres deklaracji i fundusz:			322539,05 zł	18279,00 zł
Zakres deklaracji: 01-39 Fundusz: Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
2016-01	Składka	15-02-2016	84,34 zł	15,00 zł
2016-01	Koszty upomnienia	12-05-2016	11,60 zł
2016-01	Koszty egzekucji	01-06-2016	45,40 zł
2016-03	Składka	15-04-2016	83,39 zł	14,00 zł
2016-03	Koszty egzekucji	01-06-2016	310,20 zł
2016-08	Składka	15-09-2016	209,59 zł	28,00 zł
2016-09	Składka	17-10-2016	83,70 zł	10,00 zł
2016-09	Koszty upomnienia	16-11-2016	11,60 zł
2016-09	Koszty egzekucji	01-12-2016	202,30 zł
2016-11	Składka	15-12-2016	5674,12 zł	634,00 zł
2016-11	Koszty upomnienia	30-01-2017	11,60 zł
2016-11	Koszty egzekucji	23-02-2017	630,10 zł
2016-12	Składka	16-01-2017	6 128,32 zł	642,00 zł
2017-01	Składka	15-02-2017	5124,88 zł	503,00 zł
2017-01	Koszty upomnienia	20-03-2017	11,60 zł
2017-01	Koszty egzekucji	13-04-2017	311,30 zł
2017-02	Składka	15-03-2017	5 084,50 zł	468,00 zł
2017-02	Koszty upomnienia	07-06-2017	11,60 zł
2017-02	Koszty egzekucji	23-06-2017	920,10 zł
2017-03	Składka	18-04-2017	4628,51 zł	392,00 zł
2017-04	Składka	15-05-2017	5398,69 zł	425,00 zł
2017-05	Składka	16-06-2017	5041,89 zł	361,00 zł
2017-05	Koszty upomnienia	11-09-2017	11,60 zł
2017-05	Koszty egzekucji	30-10-2017	986,70 zł
2017-06	Składka	17-07-2017	5538,19 zł	359,00 zł
2017-07	Składka	16-08-2017	5498,82 zł	321,00 zł
2017-08	Składka	15-09-2017	5231,22 zł	271,00 zł
2017-08	Koszty upomnienia	30-10-2017	11,60 zł
2017-08	Koszty egzekucji	28-11-2017	662,30 zł
2017-09	Składka	16-10-2017	5670,23 zł	255,00 zł
2017-10	Składka	15-11-2017	5057,59zł	194,00zł
2017-10	Koszty upomnienia	29-11-2017	11,60 zł
2017-10	Koszty egzekucji	15-01-2018	307,50 zł
2017-11	Składka	15-12-2017	5357,69 zł	170,00zł
2017-11	Koszty upomnienia	05-02-2018	11,60 zł
2017-11	Koszty egzekucji	13-03-2018	631,20 zł
2017-12	Składka	15-01-2018	4999,36 zł	125,00 zł
2018-01	Składka	15-02-2018	4703,60 zł	86,00 zł
2018-01	Koszty upomnienia	28-02-2018	11,60 zł
2018-01	Koszty egzekucji	16-03-2018	284,00 zł
Łącznie zakres deklaracji i fundusz:			85005,73 zł	5 273,00 zł

Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł., reprezentowany przez fachowego pełnomocnika adwokata, w przepisanym trybie i terminie, odwołał się od powyższej decyzji, zaskarżając ją w całości i zarzucając naruszenie art. 83 ust. 1 w zw. z art. 123 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz art. 7 k.p.a., art. 8 k.p.a., art. 9 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 75 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 107 k.p.a. poprzez dokonanie przez organ rentowy oceny dowodów z przekroczeniem zasady swobodnej oceny dowodów i brak wyczerpującego zbadania wszystkich okoliczności faktycznych związanych z przedmiotową sprawą administracyjną, co znajduje swój wyraz w lakonicznej, niejasnej treści i uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Zdaniem odwołującego na podstawie wskazanego powyżej przepisu art. 83 ust. 1 ustawy o sus organ rentowy nie był uprawniony do określenia wysokości zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Dopiero bowiem jeden z podpunktów przywołanego powyżej przepisu mógłby upoważniać organ rentowy do wydania decyzji w przedmiocie określenia wysokości zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Skoro jednak organ rentowy zaznaczył, że zaskarżona decyzja została wydana w oparciu o art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, to w związku z tym należy zdaniem odwołującego uznać, że zaskarżona decyzja została wydana bezpodstawnie. W opinii odwołującego określając wysokość zadłużenia z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, organ rentowy w żaden sposób nie uzasadnił wysokości określonego zadłużenia z tytułu składek. W decyzji nie wskazano stosunków prawnych na podstawie których odwołujący byłby zobowiązany odprowadzać składki, co skutkuje niemożliwością kontroli wysokości nieopłaconych składek. Dodatkowo odwołujący podniósł, że określając zadłużenie z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, organ rentowy wskazał, że w jego skład wchodzą także koszty upomnienia oraz koszty egzekucyjne oraz wskazał ich wysokość, jednakże nie podał sposobu określenia wysokości kosztów upomnienia, jak i kosztów egzekucyjnych, nie wskazując także na jakiej podstawie miałyby one powstać.

W konsekwencji powyższego odwołujący wniósł o:

1)  zmianę zaskarżonej decyzji poprzez ustalenie, że organ rentowy w sposób bezpodstawny oraz błędny ustalił zadłużenie odwołującego,

2)  zasądzenie od organu rentowego na rzecz odwołującego zwrotu kosztów postępowania, w tym zwrotu kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

W treści odwołania odwołujący określił wartość przedmiotu sporu na kwotę 1.000,00 zł (k. 4-7).

W odpowiedzi na odwołanie Zakład Ubezpieczeń Społecznych wniósł o oddalenie odwołania oraz o zasądzenie od odwołującego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych, podtrzymując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji. Jednocześnie ZUS wskazał, że zaskarżona decyzja została oparta została na przepisach art. 23, art. 26 ust. 2, art. 32 i art. 46 ust. 1 i 47 ust.1 ustawy z dnia 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017, poz. 1778), w myśl których płatnik składek jest obowiązany według zasad wynikających z ustawy z dnia 13.10.1998 r. obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki za każdy miesiąc kalendarzowy. Składki opłacone winny być do 10-go dnia miesiąca kalendarzowego za miesiąc poprzedni w przypadku opłacania składek wyłącznie na własne ubezpieczenie, a w przypadku zatrudniania pracowników do 15-go dnia miesiąca. Organ rentowy wyjaśnił, że do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Emerytur Pomostowych oraz składek na ubezpieczeni zdrowotne w zakresie ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne, zaś od nieopłaconych składek należne są odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonej przepisami ustawy z dnia 29.08.1997 r. Ordynacja podatkowa ( Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.).

W treści odpowiedzi na odwołanie pozwany organ rentowy nie podniósł zarzutu niewłaściwego określenia wartości przedmiotu sporu (k. 11-11v).

Zarzut niewłaściwego określenia przez odwołującego wartości przedmiotu sporu został podniesiony przez organ rentowy w piśmie procesowym z dnia 8 października 2018 roku, w którym to określił wartość przedmiotu sporu na kwotę 1.517.778,00 zł (k. 42).

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Odwołujący Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł. został wpisany do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem KRS (...) (przy oznaczeniu formy prawnej jako Spółdzielnia), i to na podstawie wpisu dokonanego w dniu 1 marca 2004 roku. Organami Spółdzielni są: zarząd i rada nadzorcza. Zgodnie z odpisem z KRS ze stanem na dzień 23 sierpnia 2018 roku oraz ze stanem na dzień 13 marca 2019 roku dotyczącym odwołującego płatnika do zarządu wchodzą R. M. - prezes zarządu, K. Ż. – z-ca prezesa zarządu, D. T. – członek zarządu, zaś do rady nadzorczej należą: K. B., E. J., T. K., R. A., K. P.. Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł. prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą w zakresie rolnictwa, szczegółowo określoną według (...) w w/w odpisach z KRS.

dowód: odpisy z KRS – k. 20-32, 82-85

Konto płatnika (odwołującego) organ rentowy rozliczył na podstawie zaewidencjonowanych dokumentów w postaci deklaracji rozliczeniowych oraz dokumentów korygujących deklaracje rozliczeniowe, i to składanych przez płatnika – tj. odwołującego na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, wynikających ze stosunków ubezpieczeniowych.

Zaskarżona decyzja została wydana z uwagi na złożone przez płatnika wyższe kwoty korygujące deklaracje rozliczeniowe: a) za m-c 01/2016 r., złożona w dniu 16.03.2017 r., b) za m-c 03/2016 r., złożona w dniu 16.03.2017 r., c) za m-c 08/2016 r. złożona w dniu 20.03.2017 r., d) za m-c 09/2016r. złożona w dniu 20.03.2017 r. oraz na ciąg dalszy zadłużenia nie objęty decyzją za okres od m-ca 11/2016 r. do m-ca 01/2018 r. Należności wynikające ze złożonych korygujących deklaracji rozliczeniowych zostały objęte postępowaniem egzekucyjnym w dniu 21.06.2017 r. na podstawie upomnień z dnia 5.06.2017 r.

Zestawienie nieopłaconych składek oraz należnych kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych objętych zaskarżoną decyzją przedstawia poniżej przywołana tabela:

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

L. p.	okres	Kwota składek	Koszty upomnienia	Koszty egzekucyjne
				9.368,10
			11,6	zapłacone do
			Zapłacone wpłatą	kwoty 2.437,94
1.	(...)	77.983,61	z dnia	wpłatami z dnia
			17.08.2018.	17.09.2018r.,
				20.09.2018r.,
				21.09.2018r.
2.	(...)	75.021,49	brak	brak
3.	(...)	71.364,21	11,60	4.335,20
		78.611,28
		Zapłacone wpłatami z
		dnia 07.06.2018r.,
		12.06.2018r.,
		14.06.2018r.,
		15.06.2018r.,
		22.06.2018r.,
		25.06.2018r.,		16.257,00
		27.06.2018r.,	11,60	Zapłacone
		28.06.2018r.,	Zapłacone wpłatą	wpłatami z dnia
4.	(...)	29.06.2018r.,	z dnia	04.06.2018r.,
		03.07.2018r.,	04.06.2018r.	05.06.2018r.,
		04.07.2018r.,		12.06.2018r.
		05/07.2018r.,
		09.07.2018r.,
		12.07.2018r.,
		17.07.2018r.,
		07.08.2018r.,
		10.08.2018r.,
		13.08.2018r.,
		14.08.2018r.
		93.311,10
		zapłacone do kwoty
		9.291,24
5.	(...)	wpłatami z dnia	brak	brak
		14.08.2018r.,
		17.08.2018r.,
		21.08.2018r.,
		22.08.2018r.,
		23.08.2018r.,
		24.08.2018r.,
		27.08.2018r.,
		28.08.2018r.,
		30.08.2018r.,
		31.08.2018r.,
		03.09.2018r.,
		11.09.2018r.,
		13.09.2018r.,
		14.09.2018r.,
		18.09.2018r.
6.	(...)	93.044,93	brak	brak
		85.364,60
		zapłacone do kwoty
		28.892,46 wpłatami z
		dnia 03.08.2018r.,
		07.08.2018r.,
		17.08.2018r.,
		20.08.2018r.,
		21.08.2018r.,		10.456,40
		22.08.2018r.,	11,60	Zapłacone
		13.08.2018r.,	zapłacone wpłatą	Wpłatami z dnia
7.	(...)	23.08.2018r.,	z dnia	23.07.2018r.,
		24.08.2018r.,	23.07.2018r.	27.07.2018r.,
		27.08.2018r.,		03.08.2018r.
		28.08.2018r.,
		30.08.2018r.,
		31.08.2018r.,
		04.09.2018r.,
		07.09.2018r.,
		12.09.2018r.,
		18.09.2018r.,
		20.09.2018r.,
8.	(...)	86.730,56	brak	brak
9.	(...)	76.828,63	11,60	4.670,90
10.	(...)	84.231,79	11,60	9.813,30
11.	(...)	76.361,16	brak	brak
12.	(...)	70.361,16	11,60	4.249,70

Fundusz Ubezpieczenia zdrowotnego

L. p.	okres	Kwota składek	Koszty	Koszty egzekucyjne
			upomnienia
1.	(...)	22.724,09	11,6	2.722,70
2.	(...)	21.743,73	brak	brak
3.	(...)	21.737,32	11,6	1.320,40
4.	(...)	15.558,20 Zapłacone wpłatą	brak	brak
		z dnia 15.05.2018r.
5	(...)	23.213,82	11,60	4.647,20
		zapłacone do kwoty	zapłacone wpłatą	zapłacone wpłatą
		20.119,43 wpłatą z dnia	z dnia	z dnia
		15.05.2018r.	15.05.2018r.	15.05.2018r.
6.	(...)	26.336,72	brak	brak
7.	(...)	26.185,27	brak	brak
8.	(...)	24.506,24	11,60	3.072,50
9.	(...)	26.065,80	brak	brak
10.	(...)	24.150,32	11,60	1.468,30
11.	(...)	25.821,09	11,60	3.061,10
12.	(...)	24.402,78	brak	brak
13.	(...)	22.369,67	11,60	1.350,60

Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

L. p.	okres	Kwota składek	Koszty	koszty egzekucyjne
			upomnienia
		84,34	11,60	45,40
1.	(...)	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia
		22.05.2018r.	22.05.2018r.	22.05.2018r.
		83,39
2.	(...)	zapłacone wpłatą z dnia	brak	310,2
		22.05.2018r.
3.	(...)	209,59	brak	brak
		83,7	11,60	202,30
4.	(...)	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia
		22.05.2018r.	22.05.2018r.	22.05.2018r.
		5.674,12
5.	(...)	zapłacone do kwoty	11,60	630,10
		4.310,62 wpłatą z dnia
		22.05.2018r.
6.	(...)	6.128,32	brak	brak
7.	(...)	5.124,88	11,60	311,30
		5.084,50	11,60	920,10
8.	(...)	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia	zapłacone wpłatą z dnia
		22.05.2018r.	22.05.2018r.	22.05.2018r.
		4.628,51
		zapłacone wpłatami z
9.	(...)	dnia 22.05.2018r.,	brak	brak
		24.05.2018r.
		5.398,69
		zapłacone wpłatami z
10.	(...)	dnia 24.05.2018r.,	brak	brak
		28.05.2018r.,
		29.05.2018r.,
		04.06.2018r.
11.	(...)	5.041,89	11,60	986,70
12.	(...)	5.538,19	brak	brak
13.	(...)	5.498,82	brak	brak
		5.231,22	11,60	662,30
14.	(...)	zapłacone do kwoty	zapłacone wpłatą	zapłacone wpłatą
		5.170,70 wpłatą z dnia	z dnia	z dnia
		24.07.2018r.	24.07.2018r.	24.07.2018r.
15.	(...)	5.670,23	brak	brak
16.	(...)	5.057,59	11,60	307,50
17.	(...)	5.357,69	11,60	631,20
18.	(...)	4.999,36	brak	brak
19.	(...)	4.703,60	11,60	284,0

Spłata należności z tytułu składek, kosztów upomnień i kosztów egzekucyjnych nastąpiła w ramach prowadzonego postępowania egzekucyjnego.

dowód: pisma ZUS z dnia 2 i 8 października 2018 roku wraz z załącznikiem – k. 42- 45

Zestawianie przez organ rentowy należności objętych upomnieniami wykazanymi w decyzji z dnia 9 maja 2018 roku obejmuje:

1)  Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

numer upomnienia	data wystawienia	okres objęty upomnieniem
(...)	26.01.2017 roku	(...)- (...)
(...)	16.03.2017 roku	(...)
(...)	08.09.2017 roku	(...)- (...)
(...)	26.10.2017 roku	(...)- (...)
(...)	24.11.2017 roku	(...)
(...)	01.02.2018 roku	(...)- (...)
(...)	23.02.2018 roku	(...)

2)  Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego

numer upomnienia	data wystawienia	okres objęty upomnieniem
(...)	26.01.2017 roku	(...)- (...)
(...)	16.03.2017 roku	(...)
(...)	05.06.2017 roku	(...)- (...)
(...)	08.09.2017 roku	(...)- (...)
(...)	26.10.2017 roku	(...)- (...)
(...)	24.11.2017 roku	(...)
(...)	01.02.2018 roku	(...)- (...)
(...)	23.02.2018 roku	(...)

3)  Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

numer upomnienia	data wystawienia	okres objęty upomnieniem
(...)	05.06.2017 roku	(...)- (...)
(...)	05.06.2017 roku	(...)- (...)
(...)	05.06.2017 roku	(...)- (...)
(...)	26.01.2017 roku	(...)- (...)
(...)	16.03.2017 roku	(...)
(...)	05.06.2017 roku	(...)- (...)
(...)	08.09.2018 roku	(...)- (...)
(...)	26.10.2017 roku	(...)- (...)
(...)	24.11.2017 roku	(...)
(...)	01.02.2018 roku	(...)- (...)
(...)	23.02.2018 roku	(...)

Zestawienie kosztów egzekucyjnych objętych zaskarżoną decyzją obejmuje

- Fundusz Ubezpieczeń Społecznych

numer tytułu	data wystawienia tytułu	data wystawienia zajęcia	okres	kwota należności	odsetki naliczone na dzień wystawienia tytułu	odsetki naliczone na dzień wystawienia zajęcia	koszty upomnienia	koszty egzekucyjne 5%=kolumna 4+7+8	opłata manipulacyjna 1%=kolumna 4+6+8
1	2	3	5	4	6	7	8	9	10
(...)	17.02.2017	12.04.2017	lis.16	77.983,60	1.093,90	2.016,90	11,60	7.821,80	1.546,30
			gru.16	75.021,80	526,20	1.414, 10
(...)	12.04.2017	13.04.2017	sty.17	71.364,20	875,90	891,60	11,60	722,40	394,20
(...)	26.10.2017	30.10.2017	maj.17	78.611,30	2.274,30	2.343,30	11,60	13.549,40	2.707,60
			cze.17	93.311,10	2.065,60	2.147,40
			lip.17	93. (...)	1.447,90	1.529,50
(...)	24.11.2017	28.11.2017	sie.17	85.364,60	1.309,70	1.384,50	11,60	8.714,90	1.741,50
			wrz.17	86.730,60	741,40	817,4
(...)	12.01.2018	15.01.2018	paź.17	76.828,60	976,7	1.027,20	11,60	3.892,80	778,10
(...)	09.03.2018	13.03.2018	lis.17	84.231,80	1.550,80	1.624,60	11,60	8.178,90	1.634,40
			gru.17	76.763,20	891,70	959,00
(...)	14.03.2018	16.03.2018	sty.18	70.387,40	416 150	447,40	11,60	3.541,70	708,00

- Fundusz Ubezpieczenia Zdrowotnego

numer tytułu	data wystawienia tytułu	data wystawienia zajęcia	okres	kwota należności	odsetki naliczone na dzień wystawienia tytułu	odsetki naliczone na dzień wystawienia zajęcia	koszty upomnienia	koszty egzekucyjne 5%=kolumna 4+7+8	opłata manipulacyjna 1%=kolumna 4+6+8
I	2	3	5	4	6	7	8	9	10
(...)	17.02.2017	12.04.2017	lis.16	22.724,10	318,80	587,70	11,60	2.273,30	449,40
			gru.16	21.743,70	152,50	409,90
(...)	12.04.2017	13.04.2017	sty.17	21.737,30	266,80	271,60	11,60	1.100,40	220,00
(...)	26.10.2017	30.10.2017	maj.17	23.213,80	671,60	692,00	11,60	3.873,20	774,00
			cze.17	26.336,70	583,00	606,10
			lip.17	26. (...)	407,50	430,40
(...)	24.11.2017	28.11.2017	sie.17	24.506,20	376,00	397,50	11,60	2.560,80	511,70
			wrz.17	26.065,80	222,80	245,70
(...)	12.01.2018	15.01.2018	paź.17	24.150,30	307,00	322,90	11,60	1.223,70	244,60
(...)	09.03.2018	13.03.2018	lis.17	25.821,10	475,40	498,00	11,60	2.551,30	509,80
			gru.17	24.402,80	283,50	304,90
(...)	14.03.2018	16.03.2018	sty.18	22.369,70	132,40	142,20	11,60	1.125,60	225,00

- Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych

numer tytułu	data wystawienia tytułu	data wystawienia zajęcia	okres	kwota należności	odsetki naliczone na dzień wystawienia tytułu	odsetki naliczone na dzień wystawienia zajęcia	koszty upomnienia	koszty egzekucyjne 5%=kolumna 4+7+8	opłata manipulacyjna 1%=kolumna 4+6+8
1	2	3	5	4	6	7	8	9	10
(...)	21.06.2017	23.06.2017	sty.16	84,30	9,10	9,10	11,60	37,80	7,60
			lut.16	84,30	8,60	8,60
			mar.16	83,40	7,90	7,90
			kwi.16	440,20	38,70	38,90
(...)	25.05.2016	27.05.2016	mar.16	5.122,90	44,90	47,20	11,60	258,50	51,70
(...)	21.06.2017	23.06.2017	maj.16	374,70	30,50	30,60	11,60	84,20	16,80
			cze.16	340,30	25,40	25,60
			lip.16	645,90	43,70	44,00
			sie.16	209,60	12,80	12,90
(...)	25.11.2016	29.11.2016	sie.16	5.580,10	86,60	91,70	11,60	557,70	111,40
			wrz.16	5.431,00	46,40	51,20
(...)	21.06.2017	23.06.2017	wrz.16	83,70	4,50	4,60	11,60	168,60	33,70
			paź.16	799,10	38,20	38,50
			lis.16	1.363,50	56,20	56,80
			gru.16	990,50	33,90	34,30
(...)	17.02.2017	12.04.2017	lis.16	5.154,30	72,30	133,30	11,60	526,10	104
			gru.16	5.137,80	36,00	96,80
(...)	12.04.2017	13.04.2017	sty.17	5.124,90	62,90	64,00	11,60	259,40	51,90
(...)	21.06.2017	23.06.2017	lut.17	5.084,50	109,20	111,40	11,60	766,80	153,30
			mar.17	4.628,50	64,90	67,00
			kwi.17	5.398,70	43,80	46,20
(...)	26.10.2017	30.10.2017	maj.17	5.041,90	145,90	150,30	11,60	822,40	164,30
			cze.17	5.538,20	122,60	127,50
			lip.17	5.498,80	85,60	90,40
(...)	24.11.2017	28.11.2017	sie.17	5.231,20	80,30	84,90	11,60	552,00	110,30
			wrz.17	5.670,20	48,50	53,40
(...)	12.01.2018	15.01.2018	paź.17	5.057,60	64,30	67,60	11,60	256,30	51,20
(...)	09.03.2018	13.03.2018	lis.17	5.357,70	98,60	103,30	11,60	526,10	105,10
			gru.17	4.999,40	58,10	62,50
(...)	14.03.2018	16.03.2018	sty.18	4.703,60	27,80	1 29,90	11,60	236,70	47,30

dowód: pismo ZUS z dnia 23 listopada 2018 roku wraz z załącznikami – k. 61-65

Sytuacja finansowa Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego w Ł. nie pozwala na spłatę zadłużenia wobec ZUS. Problemy finansowe płatnika rozpoczęły się w 2015 roku kiedy spadły ceny żywca, zaś ze spłatą składek wobec ZUS płatnik zalega od 2016 roku. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w związku z zadłużeniem Rolniczego Kombinatu Spółdzielczego w Ł., zajął jego konta bankowe i księgi wieczyste. Płatnik nie ma pieniędzy nawet na zakup środków do produkcji. Aktualnie płatnik zatrudnia ok. 60 osób (liczba ta dotyczy członków Spółdzielni oraz osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę), którym wypłaca wynagrodzenia co drugi miesiąc. Zamiarem płatnika jest doprowadzenie do restrukturyzacji Spółdzielni poprzez zlikwidowanie nierentownych zakładów, sprzedanie majątku oraz rozliczenie się z ZUS i innymi wierzycielami. Płatnik zawarł kilka wstępnych umów na sprzedaż gruntów. Dostosowując się do wymogów unijnych Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł. wprowadził hodowlę niosek ściółkowych, a nie klatkowych, przeznaczając na ten cel ok. 3 mln zł. Aktualnie „wyciszany” jest zakład drzewny, albowiem w 2018 roku przyniósł straty. Również ferma zwierząt futerkowych przyniosła w 2018 roku straty, i to z uwagi na spadek ceny na rynku światowym.

dowód: zeznania za płatnika R. M. i K. Ż. – k. 56v – 57

Pismem z dnia 23 lutego 2018 r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zawiadomił odwołującego Rolniczy Kombinat Spółdzielczy w Ł. o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne (za okres od 11/2016 do 01/2018) oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (za okres od 01/2016 do 01/2018), wzywając jednocześnie płatnika składek do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem wydania decyzji na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Zawiadomienie powyższe odwołujący odebrał w dniu 1 marca 2018 r. ( por. (...) – w aktach rentowych). Odwołujący w żaden sposób nie zareagował na przedmiotowe pismo organu rentowego.

Pismem z dnia 14 marca 2018 r. ZUS zawiadomił odwołującego o zakończeniu postępowania dowodowego, wyznaczając płatnikowi dodatkowy 7-dniowy termin na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie. Zawiadomienie to odwołujący odebrał w dniu 19 marca 2018 r. ( por. (...) – w aktach rentowych). Odwołujący również w tym przypadku nie skorzystał z przysługujących mu uprawnień.

W dniu 9 maja 2018 r. ZUS wydał zaskarżoną w niniejszym postępowaniu decyzję, w której określił aktualne zadłużenie odwołującego z tytułu nieopłaconych składek za okres od listopada 2016 r. do stycznia 2018 r. w zakresie składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne oraz za okres od stycznia 2016 r. do stycznia 2018 r. w zakresie składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, i to na sumę 1.517.777,14 zł. Decyzję tę odwołujący odebrał w dniu 14 maja 2018 r.

dowód: zaskarżona decyzja – w aktach ZUS, zawiadomienia o wszczęciu postępowania z dnia 23 lutego 2018 r. wraz z (...) – w aktach ZUS; zawiadomienie o zakończeniu postępowania dowodowego z dnia 14 marca 2018 r. wraz z (...) – w aktach ZUS

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie powołanych wyżej dowodów.

Dokonując oceny zgromadzonego materiału dowodowego Sąd uznał za wiarygodne wszystkie dokumenty zgromadzone zarówno w aktach sądowych, jak i w aktach pozwanego organu rentowego. Zostały one bowiem sporządzone przez uprawnione do tego organy, w przewidzianej przez prawo formie, a ich wiarygodność oraz moc dowodowa nie były kwestionowane przez żadną ze stron, a i Sąd nie znalazł powodów ku temu, aby kwestionować prawdziwość tych dokumentów z urzędu. Natomiast dokumenty prywatne korzystały jedynie z domniemania autentyczności oraz domniemania, że zawarte w nich oświadczenia złożyła osoba, która je podpisała (art. 245 kpc). Fakt niekwestionowania przez strony treści kserokopii dokumentów pozwolił na potraktowanie tychże kserokopii jako dowodów pośrednich istnienia dokumentów o treści im odpowiadającej.

Zgodnie z treścią art. 34 ust. 2 ustawy systemowej, wszelkie informacje znajdujące się na kontach ubezpieczonego i płatnika składek są środkiem dowodowym w postępowaniu administracyjnym i sądowym z zakresu ubezpieczeń społecznych. Tym samym to odwołujący, kwestionując ewentualnie prawdziwość informacji ujawnionych w prowadzonych przez ZUS kontach, zobligowany jest wykazać nieprawidłowości lub błędy zawartych tam zapisów (wyrok Sądu Apelacyjnego w Szczecinie z 20 czerwca 2013 r., III AUa 90/13). Tymczasem odwołujący Kombinat nie tylko nie wykazał nieprawidłowości lub błędów zawartych zapisów na odpowiednich kontach płatnika, ale wręcz zeznaniami złożonymi przez R. M. i K. Ż. potwierdził wprost, że ze spłatą składek wobec ZUS zalega od 2016 roku (R. M. „od 2016 roku zalegamy ze spłatą składek na rzecz ZUS” – k. 57; K. Ż. „podtrzymuję twierdzenia prezesa R. M.” – k. 57). W tym miejscu odnośnie zeznań za płatnika R. M. i K. Ż. należy zauważyć, że zeznania te jakkolwiek wiarygodne i wzajemnie spójne w zakresie trudnej, a wręcz beznadziejnej sytuacji finansowej Kombinatu, nie mają jednak wiodącego znaczenia dla ustalenia wysokości zadłużenia objętego zaskarżoną decyzją, albowiem wysokość owego zadłużenia została ustalona w oparciu o informację ZUS na kontach płatnika, które to informacje nie zostały jednak skutecznie zakwestionowane w toku niniejszego postępowania jurysdykcyjnego.

W związku z powyższym, zarówno treść zaskarżonej decyzji, jak i wyjaśnienia organu rentowego dokonane na ich podstawie w kolejnych pismach procesowych składanych w toku sprawy (szczegółowo ich treść została wskazana w części „ustaleniowej” niniejszego uzasadnienia) były w pełni wartościowym dowodem dla przesądzenia okoliczności, iż w istocie na dzień wydania decyzji z dnia 9 maja 2018 roku zadłużenie płatnika Rolniczego Kombinatu Rolniczego w Ł. wynosiło 1.517.777,14 zł.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 5) ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r., poz.1778), powoływanej dalej jako ustawa systemowa, obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowemu podlegają osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące. Taki obowiązek istnieje od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności i trwa do dnia jej zaprzestania. Składkę powinien opłacić ten kto prowadzi taką działalność.

Natomiast według art. 16 ust. 4 pkt 1) powyższej ustawy wynika, że składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe osób prowadzących pozarolniczą działalność finansują w całości, z własnych środków, sami ubezpieczeni.

Zgodnie z treścią art. 46 ust. 1 tej ustawy płatnik składek z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej jest obowiązany według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczać, potrącać z dochodów ubezpieczonych, rozliczać oraz opłacać należne składki na ubezpieczenie społeczne za każdy miesiąc kalendarzowy. W świetle powołanego przepisu, ubezpieczony, prowadząc działalność gospodarczą, jest zobowiązany jako płatnik do zapłaty składki we właściwej wysokości i nie może się z tego obowiązku zwolnić.

W art. 47 ust. 1 ustawy systemowej określone zostały terminy, w których płatnicy składek zobowiązani są przekazywać dokumenty ubezpieczeniowe, tj. deklaracje miesięczne oraz imienne raporty miesięczne. Termin składania dokumentów jest jednocześnie terminem opłacania składek. Zgodnie z powołanym przepisem obowiązują trzy terminy do dokonywania powyższych czynności. Pierwszy termin zakreślono na 5. dzień następnego miesiąca za miesiąc poprzedni. W tym terminie do złożenia dokumentów oraz opłacenia składek zobowiązane są jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe. Drugi termin - czyli do 10. dnia następnego miesiąca - wyznaczony został do złożenia dokumentów oraz opłacenia składek, gdy zobowiązanymi są osoby opłacające składki same za siebie. Jeżeli zatem osoby te pełnią funkcję płatników w stosunku choćby do jednego ubezpieczonego, wówczas właściwym dla nich terminem jest termin określony w pkt 3, czyli 15. dzień następnego miesiąca. W terminie do 15. dnia następnego miesiąca do złożenia dokumentów oraz opłacenia składek zobowiązani są wszyscy pozostali płatnicy, którzy nie należą do wymienionych wcześniej grup.

Przepis art. 47 ust. 1 powoływanej ustawy stosuje się odpowiednio do składek na Fundusz Pracy i na ubezpieczenie zdrowotne (art. 47 ust. 14 ustawy).

W myśl art. 23 ust. 1 cytowanej ustawy od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613). Składki oraz odsetki za zwłokę, koszty egzekucyjne, koszty upomnienia i dodatkowa opłata, zwane dalej „należnościami z tytułu składek”, nieopłacone w terminie, podlegają ściągnięciu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji lub egzekucji sądowej (art. 24 ust. 2 ustawy systemowej).

Do składek na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz na ubezpieczenie zdrowotne w zakresie: ich poboru, egzekucji, wymierzania odsetek za zwłokę i dodatkowej opłaty, przepisów karnych, dokonywania zabezpieczeń na wszystkich nieruchomościach, ruchomościach i prawach zbywalnych dłużnika, odpowiedzialności osób trzecich i spadkobierców oraz stosowania ulg i umorzeń stosuje się – w myśl art. 32 ustawy systemowej – odpowiednio przepisy dotyczące składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1793 ze zm.), do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób prowadzących pozarolniczą działalność, stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z zastrzeżeniem ust. 5, 6 i 10 (zastrzeżenia pozostają bez wpływu na stan faktyczny sprawy).

Stosownie do art. 84 ust. 1 powyższej ustawy składkę na ubezpieczenie zdrowotne opłaca osoba podlegająca ubezpieczeniu zdrowotnemu.

W myśl art. 87 ust. 1 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych - osoby i jednostki organizacyjne, o których mowa m.in. w art. 84, są obowiązane, bez uprzedniego wezwania, opłacić i rozliczyć składki na ubezpieczenie zdrowotne za każdy miesiąc kalendarzowy w trybie i na zasadach oraz w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli do tych osób i jednostek nie stosuje się przepisów o ubezpieczeniu społecznym – w terminie do 15. dnia następnego miesiąca. Zgodnie z art. 87 ust. 3 ww. ustawy, od nieopłaconych w terminie składek na ubezpieczenie zdrowotne pobiera się odsetki za zwłokę na zasadach i w wysokości określonych dla zaległości podatkowych, czyli w wysokości określonej w przepisach wydanych na podstawie Ordynacji podatkowej.

Stosownie do art. 104 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz. U. z 2016 r., poz. 645 ze zm.) osoba prowadząca pozarolniczą działalność opłaca obowiązkowe składki na Fundusz Pracy. Wysokość składki określa ustawa budżetowa. Zgodnie z art. 107 ust. 1 ww. ustawy, składki na Fundusz Pracy opłaca się za okres trwania obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych w trybie i na zasadach przewidzianych dla składek na ubezpieczenia społeczne. Stosownie do art. 107 ust. 4 powoływanej ustawy, od składek na Fundusz Pracy nieopłaconych w terminie Zakład Ubezpieczeń Społecznych pobiera odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie (określonych przepisami ustawy) z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa.

Jak wyjaśniono w orzecznictwie Sądu Najwyższego, należności z tytułu składek na ubezpieczenie społeczne wynikają ze zobowiązania powstającego z dniem zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy prawa ubezpieczeń społecznych łączą powstanie takiego zobowiązania. Obowiązek samoobliczenia i opłacenia składek na ubezpieczenie społeczne powstaje zatem z mocy samego prawa za każdy okres ubezpieczenia (miesiąc kalendarzowy), a ewentualna decyzja organu ubezpieczeń społecznych ustalająca wysokość zobowiązania składkowego lub zaległości z tytułu nieopłaconych w terminie zobowiązań składkowych ma charakter wyłącznie deklaratoryjny. Oznacza to w szczególności, że zaległości w opłacaniu składek na ubezpieczenie społeczne powstają każdorazowo w datach zaktualizowania się obowiązku samoobliczenia i opłacenia składki na ubezpieczenie społeczne w terminach określonych w przepisach prawa ubezpieczeń społecznych. Inaczej rzecz ujmując, nieopłacona w ustawowo określonym terminie składka na ubezpieczenie społeczne powoduje powstanie od tej daty zaległości składkowej z mocy samego prawa (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 października 2006 r. I UK 126/06, OSNP 2007 nr 21 - 22, poz. 331; wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 stycznia 2008 r. I UK 187/07,OSNP 2009/7-8/104, uzasadnienie uchwały składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 13 maja 2009 r., I UZP 4/09).

Przedmiot sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do oceny, czy na dzień wydania zaskarżonej decyzji, tj. na dzień 9 maja 2018 r., odwołujący posiadał zadłużenie z tytułu nieopłaconych składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych oraz czy zasadnie w/w decyzja wskazuje zadłużenie płatnika wobec ZUS w związku z naliczonymi kosztami upomnień i kosztami egzekucyjnymi. Odwołujący w odwołaniu zanegował fakt posiadania zadłużenia względem ZUS, jednakże w toku postępowania rozpoznawczego, pomimo takiej sposobności, ostatecznie nie zaoferował żadnych tzw. przeciwdowodów, które skutecznie podważyłyby zasadność wydanej decyzji. Co do zaś zarzutów odwołującego dotyczących uchybienia przez organ rentowy przepisom art. 7 kpa, art. 8 kpa, art. 9 kpa, art. 11 kpa, art. 75 kpa, art. 80 kpa, i art. 107 kpa, należy wskazać, że zarzuty te nie są trafne, i to z powodu poniżej przywołanej argumentacji.

Odnosząc się do przywołanych zarzutów dotyczących wadliwości postępowania administracyjnego, które poprzedzać miało wydanie zaskarżonej decyzji organu rentowego, wskazać w pierwszej kolejności należy, iż postępowanie sądowe, w tym w sprawach z zakresu prawa ubezpieczeń społecznych, skupia się na wadach wynikających z naruszenia prawa materialnego, a kwestia wad decyzji administracyjnych spowodowanych naruszeniem przepisów postępowania administracyjnego, pozostaje w zasadzie poza przedmiotem tego postępowania. Sąd ubezpieczeń społecznych - jako sąd powszechny - może i powinien dostrzegać jedynie takie wady formalne decyzji administracyjnej, które decyzję tę dyskwalifikują w stopniu odbierającym jej cechy aktu administracyjnego, jako przedmiotu odwołania. Stwierdzenie takiej wady następuje jednak tylko dla celów postępowania cywilnego i ze skutkami dla tego tylko postępowania. W wypadkach innych wad, wymienionych w przepisach k.p.a., konieczne jest wszczęcie odpowiedniego postępowania administracyjnego w celu stwierdzenia nieważności decyzji i wyeliminowania jej z obrotu prawnego (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 14 stycznia 2010 r., I UK 252/09, LEX nr 577824). Nadto przypomnieć należy, że z chwilą skutecznego wniesienia odwołania, sprawa początkowo administracyjna staje się sprawą cywilną i jest rozpatrywana merytorycznie, a więc bez ograniczenia do kwestii zgodności z prawem, jak to ma miejsce w przypadku sądów administracyjnych, a nadto na gruncie przepisów procedury cywilnej, a nie przepisów k.p.a., co z kolei oznacza, że wadliwości postępowania administracyjnego, nie skutkujące pozbawieniem decyzji przymiotu aktu administracyjnego, nie mają żadnego znaczenia dla meritum rozpoznawanej sprawy. Tym samym brak jest jakichkolwiek podstaw by stwierdzić, że doszło do naruszenia przez pozwany organ rentowy przepisu art. 123 ustawy o sus stanowiącego, że w sprawach uregulowanych ustawą stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że ustawa stanowi inaczej.

Z racji jednak podniesionych przez odwołującego zarzutów naruszenia szczegółowo wskazanych w odwołaniu przepisów kpa należy przypomnieć ich treść. I tak stosownie do treści:

- art. 7 kpa w toku postępowania organy administracji publicznej stoją na straży praworządności, z urzędu lub na wniosek stron podejmują wszelkie czynności niezbędne do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli;

- art. 8 § 1 kpa organy administracji publicznej prowadzą postępowanie w sposób budzący zaufanie jego uczestników do władzy publicznej, kierując się zasadami proporcjonalności, bezstronności i równego traktowania;

- art. 8 § 2 kpa organy administracji publicznej bez uzasadnionej przyczyny nie odstępują od utrwalonej praktyki rozstrzygania spraw w takim samym stanie faktycznym i prawnym;

- art. 9 kpa organy administracji publicznej są obowiązane do należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania administracyjnego. Organy czuwają nad tym, aby strony i inne osoby uczestniczące w postępowaniu nie poniosły szkody z powodu nieznajomości prawa, i w tym celu udzielają im niezbędnych wyjaśnień i wskazówek;

- art. 11 kpa organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu;

- art. 75 § 1 kpa jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny;

- art. 75 § 2 kpa jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia właściwego organu administracji, organ administracji publicznej odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności za fałszywe zeznania. Przepis art. 83 § 3 stosuje się odpowiednio;

- art. 80 kpa organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona;

- art. 107 § 1 kpa decyzja administracyjna zawiera: 1) oznaczenie organu administracji publicznej; 2) datę wydania; 3) oznaczenie strony lub stron; 4) powołanie podstawy prawnej; 5) rozstrzygnięcie; 6) uzasadnienie faktyczne i prawne; 7) pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej odwołanie oraz o prawie do zrzeczenia się odwołania i skutkach zrzeczenia się odwołania; 8) podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego pracownika organu upoważnionego do wydania decyzji, a jeżeli decyzja wydana została w formie dokumentu elektronicznego - kwalifikowany podpis elektroniczny; 9) w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego - pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy;

- art. 107 § 2 kpa przepisy szczególne mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja;

- art. 107 § 3 kpa uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa;

- art. 107 § 4 kpa można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania;

- art. 107 § 5 kpa organ może odstąpić od uzasadnienia decyzji również w przypadkach, w których z dotychczasowych przepisów ustawowych wynikała możliwość zaniechania lub ograniczenia uzasadnienia ze względu na interes bezpieczeństwa Państwa lub porządek publiczny.

W nawiązaniu do powyżej przywołanych przepisów kpa należy zauważyć, że skarżący płatnik nie tylko nie wykazał na czym polegało owo naruszenie przez organ rentowy przepisów prawa ( nota bene w odwołaniu płatnik nie przywołał nawet ich treści), ale co najistotniejsze, w ocenie Sądu nawet hipotetyczne dopuszczenie się naruszenia przez pozwany ZUS w/w norm prawnych – jak już uprzednio zauważono - pozostaje poza kognicją i przedmiotem rozpoznania sądu rozpatrującego odwołanie od decyzji organu rentowego. Już tylko dodatkowo należy zauważyć, że Sąd nie dostrzegł żadnych wad formalnych zaskarżonej decyzji administracyjnej, a w tym w szczególności takich, które dyskwalifikowałyby ją w stopniu odbierającym cechy aktu administracyjnego.

Niezależnie od powyższego Sąd zauważa, że odwołujący miał wiedzę o toczącym się postępowaniu wyjaśniającym odnośnie zaległości powstałej na koncie płatnika składek z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej. Mianowicie, pismem z dnia 23 lutego 2018 r. ZUS poinformował płatnika, że wszczął z urzędu postępowanie wyjaśniające w sprawie określenia wysokości należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne za okres od 11/2016 do 01/2018 oraz Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od 01/2016 do 01/2018, wzywając jednocześnie płatnika składek do złożenia w terminie 7 dni pisemnych wyjaśnień w sprawie przyczyn nieopłacenia składek, pod rygorem wydania decyzji na podstawie dotychczas zgromadzonych dowodów. Pismo to zostało odebrane przez odwołującego w dniu 1 marca 2018 r.

Podobna sytuacja zaistniała z pismem z dnia 14 marca 2018 r., którym ZUS zawiadomił odwołującego o zakończeniu postępowania dowodowego, wyznaczając mu dodatkowy 7-dniowy termin na wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów w sprawie. Zawiadomienie powyższe odwołujący odebrał w dniu 19 marca 2018 r.

W obliczu powyższego Sąd nie miał wątpliwości, że odwołujący wiedział o toczącym się postępowaniu i miał możliwość czynnego w nim udziału, w tym o prawie zaznajomienia się z dowodami zgromadzonymi w aktach, jak i stanie zadłużenia. Mimo to, odwołujący nie podjął żadnej aktywności zmierzającej do skorzystania z praw uczestnika tego postępowania administracyjnego, w szczególności nie przedłożył żadnego materiału dowodowego, ani też nie ustosunkował się do dokumentacji już zgromadzonej. W tej sytuacji podnoszone w odwołaniu zarzuty wadliwości postępowania administracyjnego wynikające jakoby m.in. z uniemożliwienia stronie uczestnictwa w tym postępowaniu, sąd ocenił jako całkowicie nieuzasadnione. Odwołujący, choć z pewnością wiedział o toczącym się postępowaniu oraz jego przedmiocie, zachował w całym jego toku zupełną bierność, przez to w żaden sposób nie uwiarygodnił twierdzenia, jakoby został pozbawiony prawa do czynnego udziału w postępowaniu oraz uprawnienia do wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Bierność stanowiska odwołującego w toku postępowania administracyjnego z gruntu całkowicie wyklucza również naruszenie przez organ rentowy powyżej przywołanych przepisów kpa- tj. art. 7 k.p.a., art. 8 k.p.a., art. 9 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 75 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 107 k.p.a.

Co istotne, zasadniczo bierną postawę odwołujący prezentował również w toku postępowania sądowego. Oprócz wniesienia odwołania i pierwotnego negowania zadłużenia wynikającego z zaskarżonej decyzji, ostatecznie odwołujący zaprezentował na rozprawie w dniu 7 listopada 2018 roku (k. 57) stanowisko, w myśl którego zgodził się z okolicznością, że koszty zaległych składek wynikają z deklaracji rozliczeniowych, jednakże oświadczył, że nie posiada wiedzy na temat tego w jaki sposób zostały obliczone koszty egzekucyjne oraz koszty upomnień (k. 57- 57v). W tym miejscu wymaga podkreślenia, że pomimo wyznaczenia pełnomocnikowi odwołującego (również na rozprawie w dniu 7 listopada 2018 roku) terminu 14 dni na wykazanie, że koszty zaległych składek wskazane w decyzji są inne (niż wynikające z decyzji), i to pod rygorem uznania, że organ rentowy prawidłowo ustalił zaległość składkową – tj. na podstawie deklaracji rozliczeniowych, odwołujący Kombinat nie podjął w w/w kwestii żadnej aktywności procesowej. Tym samym w sposób dorozumiany przyznał zatem, że zaległość składkowa wskazana w decyzji została określona w sposób prawidłowy. Dodatkowo należy zauważyć, że każdorazowe skorygowanie dokumentów rozliczeniowych w sposób zmieniający wysokość należnych składek, skutkuje obowiązkiem przeliczenia przez Zakład dokonanych przez płatnika składek wpłat i ponownym ustaleniem stanu konta płatnika.

W tej sytuacji wyjaśnienia wymagała jedynie kwestia naliczenia kosztów egzekucyjnych oraz kosztów upomnień, objętych również zaskarżoną decyzją (z rozbiciem na poszczególne kwoty). Organ rentowy sprostał nałożonemu w w/w zakresie zobowiązaniu, albowiem w piśmie procesowym z dnia 23 listopada 2018 roku wraz z załącznikiem (k. 61 – 65) w sposób niezwykle skrupulatny przedstawił specyfikację wspomnianych kosztów upomnień i kosztów egzekucyjnych określonych decyzją z dnia 9 maja 2018 roku, i to prawidłowo wyjaśniając, że 5% opłata za czynności egzekucyjne została ustalona na podstawie art. 64 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 roku o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, zaś 1% opłata manipulacyjna została ustalona na podstawie art. 64 § 6 w/w ustawy. Co relewantne, odwołujący pomimo doręczenia mu w dniu 7 stycznia 2019 roku (k. zpo – k. 69) zobowiązania do ustosunkowania się w terminie 14 dni do pisma organu rentowego z dnia 23 listopada 2018 roku wraz z załącznikami, finalnie także w sposób dorozumiany przyznał okoliczności wskazane w piśmie procesowym organu rentowego z dnia 23 listopada 2018 roku wraz z załącznikami. Wymaga zauważenia, że z chwilą wniesienia odwołania Rolniczy Kombinat Spółdzielczy Rolniczy w Ł. stał się stroną postępowania cywilnego, a organ rentowy jej przeciwnikiem procesowym. Podporządkowanie się obowiązującym w procesie cywilnym zasadom, w tym zasadzie kontradyktoryjności, wymaga, aby strony powoływały dowody na poparcie swych twierdzeń, albowiem sądy ustalają fakty na podstawie dowodów. Sąd nie jest zobowiązany do poszukiwania dowodów z urzędu, gdyż w myśl zasady kontradyktoryjności ciężar dowodu spoczywa na stronach. To strony są dysponentem toczącego się postępowania dowodowego i to one ponoszą odpowiedzialność za jego wynik. Powyższe jasno wynika z art. 3 k.p.c., który wskazuje, że na stronach spoczywa obowiązek dawania wyjaśnień co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i przedstawiania dowodów na ich poparcie. Sąd Najwyższy w wyroku z 17 czerwca 2009 roku w sprawie sygn. akt IV CSK 71/09 (LEX nr 737288) przedstawił pogłębione wywody w przedmiocie ciężaru dowodu (z którymi absolutnie należy się zgodzić), i to wskazując, że kwestia ta może być rozpatrywana w aspekcie procesowym i materialnoprawnym. Aspekt procesowy (formalny) dotyczy obowiązków (powinności) stron procesu cywilnego w zakresie przedstawiania dowodów potrzebnych do rozstrzygnięcia sprawy. Wynika on z treści art. 3 k.p.c. oraz 232 k.p.c. Aspekt materialnoprawny dotyczy natomiast negatywnych skutków, jakie wiążą się z nieudowodnieniem przez stronę faktów, z których wywodzi ona skutki prawne (art. 6 k.c.). Przyjmuje się, że przedstawienie przez stronę dowodu w celu wykazania określonych twierdzeń o faktach, z których wywodzi dla siebie korzystne skutki, jest nie tyle jej prawem, czy obowiązkiem procesowym, co ciężarem procesowym, wynikającym i zagwarantowanym przepisami prawa, przede wszystkim w jej własnym interesie. To interes strony nakazuje jej podjąć wszelkie czynności procesowe w celu udowodnienia faktów, z których wywodzi korzystne skutki prawne. Należy przy tym pamiętać, że sąd rozstrzyga sprawę według właściwego prawa materialnego na podstawie koniecznych ustaleń faktycznych uzyskanych dzięki zebranym środkom dowodowym. Na te właśnie ustalenia składają się dowody, które przedstawiają w pierwszej kolejności same strony, zgodnie z brzmieniem art. 232 k.p.c.

W niniejszej sprawie organ rentowy po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego wydał decyzję określającą wysokość należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne za okres od listopada 2016 r. do listopada 2018 r. oraz na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych za okres od stycznia 2016 r. do stycznia 2018 r. Odwołujący natomiast w żaden sposób nie wykazał, by zadłużenia nie posiadał. Jak już była wyżej mowa, odwołujący prezentował zasadniczo bierną postawę w toku postępowania sądowego, jak i całkowicie pasywne stanowisko wcześniej przed ZUS. Tymczasem to na odwołującym spoczywał obowiązek wykazania, że zapłacił składki za sporny okres, czego jednak nie uczynił. Już tylko ubocznie zauważyć należy, że naliczenie kosztów upomnień i kosztów egzekucyjnych objętych zaskarżoną decyzję również zostało dokonane przez organ rentowy w sposób prawidłowy.

Finalnie należy podkreślić, że przepis art. 83 ust. 1 ustawy o sus określa tzw. właściwość rzeczową ZUS do wydawania decyzji w zakresie spraw indywidualnych dotyczących w szczególności zgłaszania do ubezpieczeń społecznych, przebiegu ubezpieczeń społecznych, ustalania wymiaru składek i ich poboru, umarzania należności z tytułu składek, a także ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wymiaru tych świadczeń, przy czym katalog tych spraw nie ma charakteru zamkniętego, lecz ogranicza się wyłącznie do spraw indywidualnych, które swoją podstawę materialnoprawną wywodzą ze stosownych ustaw wchodzących w skład systemu ubezpieczeń społecznych. W świetle powyższego oczywistym pozostaje zatem okoliczność, że zaskarżona w toku niniejszego postępowania sądowego decyzja została wydana na podstawie art. 83 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy o sus.

W tym stanie rzeczy, Sąd – na podstawie powołanych wyżej przepisów i art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. – oddalił odwołanie, o czym orzekł w punkcie 1 wyroku.

O kosztach procesu Sąd orzekł w punkcie 2 wyroku, na podstawie art. 98 § 1, 3 i 4 k.p.c. oraz art. 99 k.p.c. w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 265), i to w brzmieniu obowiązującym na dzień złożenia odwołania. Podkreślić też trzeba, że jakkolwiek sprawa o zaległe składki nie jest z pewnością sprawą o świadczenia pieniężne z ubezpieczenia społecznego i zaopatrzenia emerytalnego i dlatego nie było podstaw do zastosowania stawki z § 9 ust. 2 cyt. rozporządzenia, to jednak z uwagi na okoliczność, że skarżący Kombinat określił w odwołaniu wartość przedmiotu sporu na kwotę 1.000,00 zł, zaś organ rentowy nie podniósł w odpowiedzi na odwołanie zarzutu niewłaściwego określenia wartości przedmiotu sporu (również tut. Sąd z urzędu nie wszczął postępowania w trybie art. 25 § 2 kpc w zakresie ustalenia prawidłowej wartości przedmiotu sporu), to w konsekwencji zarzut niewłaściwego określenia wartości przedmiotu sporu podniesiony przez pozwany organ rentowy dopiero w piśmie procesowym z dnia 8 października 2018 roku (k. 42) należało uznać za spóźniony i nieskuteczny. W w/w zakresie tut. Sąd podzielił bowiem stanowisko Sądu Najwyższego wyrażone w postanowieniu z dnia 4 lipca 1988 roku w sprawie o sygn. akt IV CZ 90/88, stosownie do którego, sprawdzenie przez sąd wartości przedmiotu sporu, na zarzut pozwanego, może nastąpić, jeżeli został on postawiony w odpowiedzi na pozew, a gdy pozwany nie złożył odpowiedzi na pozew - na pierwszej rozprawie, chyba, że nie wziął on udziału w rozprawie i został przeciwko niemu wydany wyrok zaoczny, w tym wypadku wspomniany zarzut, może być skutecznie podniesiony w sprzeciwie od wyroku zaocznego.

SSO Beata Sójka